کارآفرینی ؛ ضرورتی اجتماعی برای توانمند سازی کودکان کار
کارآفرینی کودکان کار یکی از موضوعات مهم و در عین حال چالش‌برانگیز در حوزه اجتماعی است. بسیاری از این کودکان به دلیل فقر، مشکلات خانوادگی یا نبود حمایت‌های اجتماعی، به جای تحصیل ناچار به ورود به بازار کار می‌شوند. در چنین شرایطی، رویکرد کارآفرینی اجتماعی می‌تواند فرصتی برای توانمندسازی آنان فراهم کند؛ به این معنا که با آموزش مهارت‌های ساده و کاربردی، کودکان بتوانند به جای انجام کارهای سخت و آسیب‌زا، وارد فعالیت‌های خلاقانه و درآمدزا شوند.
اهمیت کارآفرینی برای کودکان کار
1- کاهش آسیب‌های اجتماعی: با فراهم‌کردن فرصت‌های شغلی سالم، کودکان از محیط‌های پرخطر مانند خیابان‌ها یا کارگاه‌های غیرایمن دور می‌شوند.
2- توانمندسازی فردی: یادگیری مهارت‌های کارآفرینی، موجب تقویت اعتمادبه‌نفس و استقلال در کودکان خواهد شد.
3- کاهش چرخه فقر: توانایی کسب درآمد سالم توسط کودک می‌تواند در بهبود وضعیت اقتصادی خانواده نیز مؤثر باشد.
4- جایگزینی کار خلاقانه به جای کار طاقت‌فرسا: آموزش هنر، صنایع‌دستی، بازیافت خلاقانه و فناوری‌های کوچک می‌تواند جایگزینی مناسب برای کارهای پرخطر و فرسایشی باشد.
نمونه فعالیت‌های کارآفرینانه برای کودکان کار :
آموزش صنایع‌دستی ساده مانند ساخت زیورآلات، کیف‌های دست‌دوز و وسایل تزئینی با مواد بازیافتی.
فعالیت‌های هنری و فرهنگی نظیر نقاشی، موسیقی یا نمایش خیابانی و عرضه آثار یا برنامه های اجرایی
کارآفرینی سبز از طریق جمع‌آوری و تفکیک پسماند و تبدیل آن به محصولات قابل استفاده
کارآفرینی دیجیتال ساده همچون یادگیری طراحی ابتدایی با تلفن همراه یا فروش آنلاین محصولات.
راهکارهای توسعه کارآفرینی کودکان کار :
ایجاد مراکز حمایتی که ترکیبی از آموزش و کار عملی را ارائه دهند.
همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد، مدارس جایگزین و شهرداری‌ها برای ایجاد بازار فروش محصولات
طراحی برنامه‌های حمایتی از جمله وام‌های خرد یا صندوق‌های پس‌انداز ویژه خانواده‌های کودکان
بهره‌گیری از الگوهای موفق جهانی مانند پروژه‌های «کودک‌آفرین» در کشورهایی نظیر هند و برزیل
به طور کلی، هدف اصلی کارآفرینی کودکان کار نباید صرفاً بر کسب درآمد متمرکز باشد، بلکه باید آموزش، توانمندسازی و بازگشت آنان به چرخه تحصیل و زندگی سالم در اولویت قرار گیرد
فرهاد زارعی : فعال حوزه کودکان کار
